De vlinderpopulaties in Nederland zijn de afgelopen decennia dramatisch gekrompen. Volgens nieuwe cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) en de Vlinderstichting is het aantal dagvlinders in ruim 30 jaar met 56 procent afgenomen. Nog nooit eerder was de stand zo laag als in het afgelopen jaar.
Vooral de vijftien meest voorkomende soorten hebben het zwaar te verduren. In de laatste tien jaar is hun aantal met meer dan 35 procent teruggelopen. Soorten als het icarusblauwtje en het groot koolwitje – ooit veelvuldig gezien in tuinen en natuurgebieden – worden steeds zeldzamer.
Sterke afname veelvoorkomende soorten
De vijftien meest algemene dagvlinders van Nederland, waaronder het bruin zandoogje en het zwartsprietdikkopje, zijn in de afgelopen tien jaar met ruim 35 procent afgenomen. Juist deze algemene soorten vervullen door hun hoge aantallen een belangrijke rol in de natuur, bijvoorbeeld als bestuivers van bloemen en als voedselbron voor andere diersoorten.
Over de hele periode gaan negen van deze veelvoorkomende soorten in aantal achteruit en drie soorten vooruit. Titia Wolterbeek, directeur van De Vlinderstichting: “Het is treurig te zien dat nu ook algemene soorten zo achteruitgaan. We moeten echt hard aan de slag om de basiskwaliteit van de natuur op orde te krijgen.”
Oorzaken van de achteruitgang
De grootste boosdoener is het verdwijnen en versnipperen van leefgebieden, zoals heidevelden en bloemrijke graslanden. Door stikstofneerslag en veranderingen in het landschap worden deze gebieden minder geschikt voor vlinders: er blijven minder nectarplanten over en open plekken groeien dicht.
Ook klimaatverandering speelt een rol. Periodes van extreme droogte of juist hevige regenval beïnvloeden het leefgebied van vlinders sterk. Daarnaast wijzen wetenschappelijke studies op de schadelijke effecten van chemische bestrijdingsmiddelen op de overleving van vlinders en rupsen.
Oproep tot actie
De Vlinderstichting roept op tot meer aandacht voor natuurbeheer en het beschermen van vlindervriendelijke omgevingen. Door bijvoorbeeld het aanleggen van bloemrijke bermen en het beperken van het gebruik van gifstoffen, kunnen we deze kwetsbare insecten helpen herstellen.
Meer informatie over vlinders en wat je zelf kunt doen, is te vinden op: www.vlinderstichting.nl