Bedrijventerreinen zijn belangrijk als vestigingsplek voor een groot deel van de maakbedrijven en industrie in Overijssel, met zowel praktisch als theoretisch geschoolde werknemers. Ook zijn ze relevant voor de landelijke, provinciale en gemeentelijke ambities op het gebied van brede welvaart, klimaat, duurzaamheid en (regionale) circulaire economie. Verder spelen bedrijventerreinen een rol in de leefbaarheid op het platteland, de lokale energievoorziening en mobiliteit.
Het advies van de SER Overijssel aan Gedeputeerde Staten heet niet voor niets ‘Elk bedrijventerrein telt!’. Immers ook voor Overijssel geldt: ‘Niet alles kan’. Nu door de ruimteclaims vanuit verschillende sectoren zoals wonen, landbouw, natuur, recreatie én werken, elke m2 zo efficiënt mogelijk moet worden benut, is feitelijk ieder bedrijventerrein relevant.
Dit klinkt logisch, maar in de praktijk blijkt dat (te)veel aandacht uitgaat naar nieuwe bedrijventerreinen of het vernieuwen en transformeren van bestaande bedrijventerreinen. Het is goed om in Overijssel aandacht te hebben voor topwerklocaties, maar ook het bedrijventerrein om de hoek telt mee en zorgt voor lokale economie, welvaart en leefbaarheid.
De provincie Overijssel kiest terecht voor een brede benadering wat betreft werklocaties en erkent de grote rol van bedrijventerreinen voor het (ruimtelijk) faciliteren van de grote transities (energie, circulair, digitaal). Het gaat om duurzaam en gezond, fysiek-ruimtelijk en om de sociaaleconomisch economische ontwikkeling. Bedrijventerreinen spelen bovendien een sleutelrol om het Klimaatakkoord te kunnen uitvoeren.
De SER Overijssel adviseert om een periodieke lifecycle analyse van de staat van de bedrijventerreinen in Overijssel te maken. Zo wordt duidelijk wat er nodig is om deze terreinen niet alleen aantrekkelijk te maken voor ons MKB, maar ook om ze toekomstbestendig te houden. Een periodieke update van de lifecycle data zorgt ervoor dat kan worden ingegrepen als het de verkeerde kant op gaat of dreigt te gaan, bijvoorbeeld omdat ondermijning om de hoek komt kijken.
De transitie naar een circulaire economie vraagt om een ander ruimtegebruik, met extra ruimte voor industriële activiteiten op de bedrijventerreinen. Het is belangrijk te anticiperen op de bijbehorende bedrijfsactiviteiten zoals reparatie, delen, recycling en de verwerking van (bio)grondstoffen, met voldoende opslagruimte en de benodigde transportinfrastructuur.
Zorg voor actueel beleid en een heldere stip op de horizon, als richtinggevend kader voor langjarige investeringen en innovaties, adviseert de SER Overijssel. Kijk naar een goed sturingsmodel voor de uitgifte van bedrijventerreinen, bijvoorbeeld via een mandeligheidsconstructie. Dit is een vorm van mede-eigendom van gronden met gemeenschappelijk nut op het bedrijvenpark. Hiermee zijn in Kampen al positieve ervaringen opgedaan.
Benut de kennis en ervaring van de Herinvesteringsmaatschappij Overijssel om lokale gebiedsorganisaties op te richten en te ondersteunen. Stimuleer dat de terreinen professioneler worden georganiseerd bijvoorbeeld in de vorm van parkmanagement. Zorg dat ondernemers en ondernemersorganisaties worden gezien als een serieuze gespreks- en onderhandelingspartner voor gemeenten, adviseert de SER Overijssel.
De ervaring leert dat de personele capaciteit bij gemeenten, ondernemers en ondernemersorganisaties beperkt is, terwijl ze voor enorme opgaven staan met betrekking tot de grote transities, die grotendeels op bedrijventerreinen moeten gaan landen. Door vanuit de provincie Overijssel te investeren in de kennisrol en dit lokaal en regionaal te faciliteren, nemen de lokale organisatie- en uitvoeringskracht en daarmee de aantrekkelijkheid van onze bedrijventerreinen en van ons vestigingsklimaat.
SER Overijssel adviseert om actief in overleg te gaan met de kennisinstellingen over langjarige samenwerking, bijvoorbeeld in de vorm van lokale labs en pilotprojecten. Maak daarbij gebruik van de ‘best practices’ in andere provincies, zoals het project ‘Grote oogst’ in Noord Brabant en de circulaire bedrijventerreinen in Zuid Holland. Dit draagt onmiskenbaar bij aan beter beleid, programma’s en projecten op het gebied van bedrijventerreinen. Zo wordt, samen met bedrijven en betrokken organisaties, de basis gelegd voor toekomstbestendige bedrijventerreinen in Overijssel.
Het advies ‘Elk bedrijventerrein telt!’ is uitgebracht door de SER Overijssel op verzoek van Gedeputeerde Staten. Diverse stakeholders van binnen en buiten Overijssel hebben hiervoor input geleverd. Het advies dient als bouwsteen voor de komende beleidsperiode.
Het volledige advies is te vinden op www.ser-overijssel.nl