Gezond tandvlees is de basis van een gezond en duurzaam gebit. Ontstoken tandvlees daarentegen brengt veel narigheid met zich mee. Met deze special willen wij je inzicht geven in de oorzaak en gevolgen van ontstoken tandvlees. Daarnaast geven we een aantal praktische tips.
Tandvlees beschermt het onderliggend kaakbot en de wortels van tanden en kiezen. Gezond tandvlees is roze van kleur, ligt strak om de tanden en kiezen en bloedt niet bij het poetsen. In de praktijk zijn mensen vaak verbaasd als ze van de tandarts of mondhygiënist horen dat het tandvlees ontstoken is. Ze hebben er immers geen last van? Dit is inderdaad ook vaak het geval bij de chronische vorm van tandvleesontsteking.
Hoe kun je het zelf dan toch opmerken?
Tandvleesontsteking (gingivitis)
Ontstoken tandvlees ziet er vaak wat rood en gezwollen uit en het ligt niet mooi strak om de tand. Het tandvlees kan bij poetsen of tandenstoken wat gevoelig of pijnlijk zijn en een beetje bloeden. Ook kun je een slechte mondgeur of smaak hebben. Tandvleesontsteking ontstaat doordat tandplak niet goed wordt weggepoetst. Tandplak is een laagje van etensresten, speeksel en bacteriën op het gebit. Het laagje is zacht, kleverig en is tandkleurig, dus nauwelijks te zien. Wanneer tandplak te lang blijft zitten verkalkt het en verandert het in tandsteen. Tandsteen komt het meest voor op plekken waar je zelf met poetsen lastig bij kunt komen. Denk daarbij aan de binnenkant van de tanden en ertussenin. Omdat tandsteen ruw is vormt zich hierop nog sneller plak. Het is belangrijk plak en tandsteen te verwijderen waardoor het tandvlees zich kan herstellen en om uitbreiding naar het kaakbot te voorkomen!
Kaakbotontsteking (parodontitis)
Bij ongeveer de helft van de mensen kan een tandvleesontsteking (gingivitis) overgaan in een ernstiger vorm, parodontitis. Er ontstaat dan afbraak van onderliggend kaakbot. Of je parodontitis krijgt hangt samen met de individuele vatbaarheid hiervoor en de mate van mondhygiëne. Erfelijke aanleg speelt een rol, maar ook factoren als suikerziekte (diabetes), roken en stress verhogen het risico van parodontitis. Parodontitis is meestal een chronisch en langzaam proces, vaak zonder klachten. Kaakbot wordt langzaam afgebroken waardoor tanden en kiezen hun fundament verliezen en na verloop van tijd verloren gaan. Er gelden verschillende vormen en gradaties. De agressieve vorm van parodontitis geeft wel klachten en kan zich snel ontwikkelen. Deze vorm komt vaker binnen families voor (erfelijkheid).
Naast een grote kans op gebitsverlies bestaat er ook risico voor de algemene gezondheid. De bacteriën in de plak komen namelijk via kleine bloedvaatjes in het ontstoken tandvlees in de bloedbaan van het hele lichaam terecht. Uit meerdere onderzoeken blijkt dat er een verband bestaat tussen parodontitis en ziektes als diabetes en hart- en vaatziekten. Iedere parodontitis begint met gingivitis, maar niet iedere gingivitis leidt tot parodontitis. Gelukkig kunnen we veel bereiken door preventie en behandeling.
Hoe wordt bepaald hoe je tandvlees ervoor staat?
In de praktijk wordt tandvlees tenminste één keer per jaar door je tandarts of mondhygiënist gecontroleerd door middel van een eenvoudige score, de PPS. De afkorting staat voor Periodieke Parodontale Screening. Hiermee wordt op een vlotte manier een indruk verkregen van de conditie van het tandvlees. Tijdens deze meting wordt met een instrument de ruimte gemeten tussen tand en tandvlees. De PPS-score laat zien of je tandvlees gezond is of dat er vervolgstappen moeten worden genomen en je eventueel moet worden behandeld.
Je tandarts of mondhygiënist neemt hierbij ook aanvullende factoren in overweging. Voorbeelden hiervan zijn de hoeveelheid plak, tandsteen, bloedingsneiging van het tandvlees, de algemene gezondheid en motivatie. Zo kan er voor jou worden bepaald of je een risico loopt en kan er zo nodig een plan van aanpak worden opgesteld. Preventie is het allerbelangrijkste. Met deze ‘tandvleesspecial’ hopen we je wat meer inzicht te hebben gegeven in het belang van gezond tandvlees. We helpen je met veel plezier. Ook met informatie!
Hier volgen enkele praktische tips voor thuis:
- Poets minstens 2x per dag minimaal 2 minuten. Bij voorkeur met een elektrische tandenborstel en fluoridetandpasta. Poets kinderen tot 10 jaar na door een ouder.
- Reinig minstens 1x per dag de ruimte tussen de tanden en kiezen. Dit is belangrijk omdat de borstel deze ruimte onvoldoende bereikt. Ook hier moeten bacteriën geen kans krijgen! Afhankelijk van je gebit en mondgezondheid kunnen ragertjes (interdentale borsteltjes), tandenstokers, softpicks, flossdraad of een monddouche (waterpik) worden gebruikt.
- Reinig de tong met een borstel of tongreiniger. Achterop de tong zitten namelijk veel bacteriën die meestal de oorzaak zijn van een slechte mondgeur.
- Aanvullend kun je spoelen met mondwater. Dit kan ook bijdragen aan een goede mondhygiene.
De volgende special zal gaan over “Het kindergebit” Want wij Kiezen voor de Toekomst en een goede start is daarbij het halve werk.
Bakker Tandheelkunde & Orthodontie
Beukensingel 18 A, 8102 JB Raalte
0572-355535
info@bto.nu
www.kiezenvoordetoekomst.nl